1985 yılında kurulan Gazi Üniversitesi Herbaryumu, Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesindedir ve Şu an bir herbaryum salonu, bir hazırlık odası ve bir dublet örnekleri deposu ile hizmet vermektedir. Uluslararası herbaryumlar birliğine (Index Herbariorum: https://sweetgum.nybg.org/science/ih/ ) kayıtlı olan Gazi Üniversitesi Herbaryumu, GAZI kodu ile anılmaktadır .
Herbaryumlar yaşayan laboratuvarlardır ve iki ana amacı vardır: Biri araştırma merkezi olarak çalışmak, diğeri bir müze gibi tarihi ve yeni bitkileri koruma ve sergileme görevi görmek.
Herbaryum: Bilimsel yöntemlerle toplanmış bitkilerin, gazete veya kurutma kağıtları arasında preslenerek kurutulduktan sonra, yine bilimsel yöntemlerle uygun boyutlardaki kartonlar üzerine yapıştırıldığı ve etiketlenerek, çeşitli sınıflandırma yöntemlerine göre saklandığı koleksiyonlar veya bitki müzeleridir. Herbaryumlar, biyoloji, tıp, eczacılık ve diğer birçok konu ile ilgili çalışmalarda, önemli bir danışma ve kaynak merkezi niteliğindedir; aynı zamanda, öğretim ve araştırma merkezi olarak da işlev görürler. Bir bitkinin adının bilinmesi, onun teşhis edildiği anlamına gelir. Teşhis tamamlandıktan sonra, doğruluğunu kontrol etmek amacıyla, daha önce teşhis edilmiş örneklerle karşılaştırılması gerekir. Bu işlem için herbaryumlardan yararlanılır.
GAZI Herbaryumunda çoğu Türkiye Florasına ait 34.859 örnek mevcuttur ve bunlardan 167 tanesi holotip, 293 tanesi izotip, 137 tanesi paratip, 8 tanesi ise topotip örneğidir. Bu zengin örnek sayısı ile Türkiye'nin önde gelen ve aktif kullanılan herbaryumları arasındadır. Ayrıca yurt dışındaki bağlantıları ile gelen farklı ülkelere ait toplam örnek sayısı 569’dur. En eski örneği 1842 yılına aittir.
Herbaryumdaki 117 bitki türü üniversitemiz botanik bölümünde çalışan bilim adamlarımız tarafından bilim dünyasına tanıtılmıştır.
GAZI Herbaryumu kurulduğu 1985 yılından bu tarafa Ankara ve çevre illerine ait step formasyonlarının bitkileri ile ve daha sonra da yapılan Yüksek Lisans ve Doktora çalışmalarıyla Anadolu’nun çeşitli bölgelerinden toplanan bitki örnekleriyle zenginleşmiştir. Zaman içerisinde gerek bulundurduğu bitki örnekleri gerekse çalışan araştırmacılarıyla, ülkemizin bitki çeşitliliği ile ilgili birçok çalışmalar için uğrak yeri olmuştur.
Resimli Türkiye Florasının yazımı esnasında ve bitki örneklerinin teşhisleri aşamalarında karşılaştırılma materyali gibi imkanlarla çok sayıda araştırıcılara sunduğu örneklerle ülkemizin önemli araştırma merkezlerinden biri haline gelmiştir.
Herbaryum internet sayfasından örnek ve tür sayılarına ulaşılabilinir ve tip örneklerinin fotoğrafları incelenebilir konumdadır ( https://gazi.herbaryumu.com/ ).
Uluslararası herbaryumlar birliği GAZI Herbaryumu sayfası:
GAZI Herbaryumu genel fotoğrafları | |
Herbaryum örnekleri |
|
GAZI Herbaryumunda yapılmış olan Türkiye Bitki Biyoçeşitliliği Açısından Önemli Revizyon Çalışmaları:
Türkiye Sternbergia ‘larının Revizyonu
Türkiye Sideritis L. Türleri’nin Revizyonu
Prof. Dr. Hayri Duman
Türkiye Astragalus ‘larının Büyük Seksiyonlarının Revizyonu
Prof. Dr. Zeki AYTAÇ, Prof. Dr. Murat EKİCİ, Prof. Dr. Hasn AKAN, Doç. Dr. Seher Karaman ERKUL, Dr. Faetemah TAEB
Türkiye Ebenus’larının Revizyonu
Prof. Dr. Zeki AYTAÇ
Türkiye'nin Alcea L., Althaea L. (Malvaceae) ve Scrophularia L. Cinslerinin Revizyonu
Doç. Dr. M. Erkan UZUNHİSARCIKLI
Türkiye'nin Cota j.gay (Asteraceae) Cinsinin Taksonomik Revizyonu
Araş. Gör. Dr. M. Ufuk ÖZBEK
Türkiye Verbascum'ları (a grubu) Revizyonu
Dr. Öğr. Üyesi Faik Ahmet KARAVELİOĞULLARI
Türkiye Oxytropis Bunge (Leguminosae) Cinsinin Revizyonu
Doç. Dr. Seher Karaman ERKUL
Türkiye’ nin Fritillaria L. (Liliaceae) Cinsinin Revizyonu
Doç. Dr. Mehtap Tekşen
Türkiye'deki Seseli L. (Umbelliferae) Cinsinin Revizyonu
Doç. Dr. Ebru Doğan Güner
Türkiye'nin Phlomis L. (Lamiaceae) Cinsi Revizyonu
Prof. Dr. Mehmet Yaşar Dadandı
Türkiye Ferrula’larının Revizyonu
Doç. Dr. Mehmet SAĞIROĞLU
Türkiye Ballota L. (Labiatae) Cinsinin Revizyonu
Dr. Fatma Tezcan
Görüş, istek ve değerlendirmelerinizi bize iletin.